Successierecht en erfbelasting
Er is belasting verschuldigd over alles wat verkregen wordt krachtens erfrecht. De successiewet is per 1 januari 2010 ingrijpend gewijzigd. De grootste wijziging betreft de tarieven. Daarnaast zijn de vrijstellingen aangepast. De terminologie is ook gewijzigd. In de oude successiewet werd gesproken over “successierecht”. Nu spreken we over “erfbelasting”.
Met ingang van 1 januari 2010 zijn alle vrijstellingen voetvrijstellingen geworden. Dat wil zeggen: wanneer meer wordt verkregen dan het vrijgestelde bedrag ben je alleen belasting verschuldigd over het meerdere. Voor 1 januari 2010 was het bij sommige vrijstellingen zo dat indien meer werd verkregen dan het vrijgestelde bedrag, de vrijstelling verviel. Je betaalde dan belasting over het hele bedrag.
Echtgenoot partner
De vrijstelling voor de echtgenoot of geregistreerd partner bedraagt in 2014 € 627.367. De vrijstelling voor kinderen en voor kleinkinderen bedraagt in 2014 € 19.868. Voor zieke en gehandicapte kinderen bedraagt de vrijstelling in 2014 € 59.601. Het gaat dan om kinderen die grotendeels op kosten van de overleden ouder werden onderhouden en die als gevolg van hun ziekte of handicap vermoedelijk de eerstkomende drie jaren niet in staat zullen zijn met arbeid de helft te verdienen van wat lichamelijk en geestelijk gezonde personen van gelijke leeftijd met arbeid kunnen verdienen. Het zal dus maar een beperkte categorie kinderen zijn die op deze vrijstelling beroep kunnen doen.
Ouders
De ouders hebben een vrijstelling van €47.053. Daarbij moet worden bedacht dat een verkrijging door beide ouders wordt aangemerkt als één verkrijging en geldt dus ook maar één keer de vrijstelling.
Overige verkrijgers
Alle overige verkrijgers hebben in 2014 een vrijstelling van € 2.092. Dat geldt dus ook voor achterkleinkinderen. Dat die erven komt gelukkig niet zo vaak voor, maar gezien het feit dat de mensen gemiddeld steeds ouder worden is het ook niet ondenkbaar.
Samenwoners
De vrijstelling voor echtgenoten geldt ook voor sommige samenwoners, namelijk zij die
a. beiden meerderjarig zijn;
b. een gezamenlijke huishouding voeren; dit moet blijken uit inschrijving bij de gemeente op hetzelfde adres;
c. bij notariële akte een wederzijdse zorgverplichting zijn aangegaan; dit betekent dat men een notarieel samenlevingscontract moet hebben;
d. geen bloedverwanten zijn in de rechte lijn (dus geen ouder en (klein-)kind zijn);
e. maar met één persoon aan de sub a tot en met d gestelde vereisten voldoen.
Voorwaarden voor vrijstellingen
De vrijstelling geldt pas indien men tenminste zes maanden voor het overlijden aan de onder a tot en met e gestelde voorwaarden heeft voldaan.
Het vereiste van het hebben van een notarieel samenlevingscontract geldt echter niet voor personen die tot het tijdstip van overlijden tenminste vijf jaar lang een gezamenlijke huishouding hebben gevoerd; dat moet blijken uit inschrijving op hetzelfde adres bij de gemeente. Onder bepaalde voorwaarden kan een kind dat met zijn ouder een gezamenlijke huishouding voert, toch als samenwoner worden aangemerkt en dus op de grote vrijstelling een beroep doen. Dat aan die voorwaarden wordt voldaan, zal echter niet vaak voorkomen.
“ANBI’s” en SBBI’s zijn geheel vrijgesteld van het betalen van erfbelasting.
Tarieven
Kijk voor de meest recente tarieven van erf- en schenkbelasting op de site van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) onder erfbelasting.
Of download de brochure met de meest actuele tarieven.
Aangifte
De aangifte voor het successierecht moeten de erfgenamen (of moet de executeur) uiterlijk binnen acht maanden na het overlijden doen. Ook voor deze belastingaangifte bestaan formulieren die één van de erfgenamen automatisch toegestuurd krijgt. Er zijn twee soorten formulieren: een uitgebreid aangifteformulier-Su en een verkorte versie, aangeduid met de letters Sk. Wordt geen formulier toegestuurd, dan moeten de erfgenamen er zelf achteraan gaan. Het principe van de aangifte is dat men precies opgeeft wat de bezittingen en schulden op het moment van overlijden waren. Het kan zijn dat hiervoor taxatierapporten moeten komen, bijvoorbeeld voor huizen of kunstvoorwerpen. Voor de waardering van effecten (aandelen en obligaties) geldt de slotnotering van de dag voor het overlijden zoals vermeld in de officiële prijscourant, uitgegeven door AEX-Data Services. Van bijna alle effecten staat hierin de koers vermeld die de erfgenamen voor het recht van successie moeten opgeven.
De schulden die op het moment van overlijden reeds bestonden, zijn aftrekbaar. Ook de begrafenis- of crematiekosten zijn aftrekbaar. De kosten om de boedel af te wikkelen zijn niet aftrekbaar voor het successierecht. Denk hierbij aan de notariskosten, taxatiekosten of de beloning voor de executeur.
Aan de hand van het ingevulde aangifteformulier stelt de belastingdienst de verschuldigde belasting vast.