Begin op tijd
Het eerste advies bij bedrijfsopvolging is misschien wel het belangrijkste: begin op tijd! Hoe eerder u als ondernemer uw opvolging begint te regelen, des te groter is de kans dat het allemaal naar wens verloopt.
Zo is het in het midden- en kleinbedrijf gebruikelijk dat de bedrijfsoverdracht niet in één keer plaatsvindt, maar in fasen: eerst samenwerken, dan overnemen. Die geleidelijke overname maakt het veelal beter financierbaar. In de praktijk blijkt de overgangsperiode tussen de komende en gaande ondernemer gemiddeld zo’n vijf jaar te duren.
Een 50-jarige ondernemer die ruim voor zijn 60ste wil stoppen, doet er dus goed aan langzamerhand op zoek te gaan naar iemand die te zijner tijd de leiding over de onderneming op zich kan nemen. Het kan even duren voordat zo iemand gevonden is, en dan zal er nog tijd nodig zijn om de beoogde opvolger als volwaardige partner in te werken.
Overname: liever bij leven dan na het overlijden
Bedrijfsopvolging vergt een nauwkeurige planning, ook vanwege diverse termijnen die de belastingwetgeving stelt. Verder verdient het de voorkeur bedrijfsoverdracht bij leven te laten plaatsvinden, in plaats van na overlijden. In het laatste geval heeft uw opvolger immers te maken met erfgenamen en hun partners. Opmerkelijk is echter dat fiscaal gezien bedrijfsopvolging bij overlijden in het algemeen gunstiger is.
Soms komt het overlijden onverwacht. Voor dat geval moet u een aantal maatregelen nemen in uw testament om de bedrijfsopvolger te beschermen en tegelijk recht te doen aan uw partner en uw andere kinderen. Want nog te vaak ontstaat er onenigheid tussen de kinderen na het overlijden van een ondernemer, bijvoorbeeld omdat het kind dat bij de onderneming betrokken is meer verdient dan de anderen.
Feit: 10 tot 30% van de opvolgingen mislukt
Uit onderzoek blijkt dat een aanzienlijk deel van de bedrijfsopvolgingen mislukt. De oorzaak is veelal dat ondernemers het proces en de materie onderschatten:
• de wetten en regels – vooral op belastinggebied – zijn complex;
• ondernemers weten niet altijd waar ze advies kunnen krijgen;
• en tot slot: bij bedrijfsoverdracht spelen vaak veel emoties.
Vraag het (ook) uw notaris
De eerste adviseur van de ondernemer zal vaak de accountant zijn. Maar daarnaast kan ook de notaris een belangrijke adviesrol vervullen. De notaris is immers bij uitstek deskundig op het relevante belastingen juridische gebied. En niet in de laatste plaats: de notaris heeft dagelijks te maken met uiteenlopende overdrachten – zakelijk en binnen familieverhoudingen.